Οι γονείς που ασπάζονται το gentle parenting δε χρησιμοποιούν ούτε ανταμοιβές, ούτε τιμωρίες για να «συνετίσουν» το παιδί τους. Πολλοί, μάλιστα, δε χρησιμοποιούν καν εκφράσεις του τύπου «μπράβο», «πολύ καλή δουλειά».
Κι όταν λέμε πως δεν τιμωρούν, εννοούμε ότι δε χρησιμοποιούν time-out, σωματική βία, φωνές, εξευτελισμούς. Ας ξεχάσουμε το καρεκλάκι της σκέψης και τον πίνακα επιβράβευσης με τα αυτοκόλλητα κι ας μπούμε για λίγο στον κόσμο του gentle parenting που στοχεύει σε παιδιά με ενσυναίσθηση, αυτοέλεγχο και ηρεμία.
Τι είναι η πειθαρχία;
Στις μέρες μας, η λέξη πειθαρχία, όταν αναφερόμαστε στο μεγάλωμα των παιδιών, έχει καταλήξει συνώνυμη της επίπληξης για «κακή συμπεριφορά». Η λέξη discipline (πειθαρχία) προέρχεται από το disciple που σημαίνει μαθαίνω, διδάσκω.
Με το gentle parenting λοιπόν, η πειθαρχία είναι κάτι που μαθαίνεται, δεν επιβάλλεται. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, οι ανταμοιβές κι οι τιμωρίες αναστέλλουν την έμφυτη τάση των παιδιών για προσπάθεια. Οι μέθοδοι αυτές τα διδάσκουν να συμπεριφέρονται με συγκεκριμένους τρόπους απλώς και μόνο για να πάρουν την επιβράβευση ή να αποφύγουν την τιμωρία. Δηλαδή, δεν ενθαρρύνουν τα παιδιά να ενσωματώσουν την καλή συμπεριφορά.
Πάμε να δούμε κάποια βήματα που μπορούμε να κάνουμε προς αυτή την κατεύθυνση για να ενθαρρύνουμε τη συνεργασία με τα παιδιά μας, σύμφωνα με το betterparents :
– Θεωρούμε δεδομένο πως όλες οι συμπεριφορές απορρέουν από την ποιότητα της σχέσης/σύνδεσης παιδιού – γονιών.
– Δίνουμε επιλογές και όχι εντολές (θέλεις να πλύνεις τα δόντια σου πριν φορέσεις τις πιτζάμες σου ή μετά;)
– Προσεγγίζουμε το παιδί με παιχνιδιάρικη διάθεση, ας πούμε για να καθαρίσει ή για να αποφορτίσουμε την ένταση (μαξιλαροπόλεμο).
– Επιτρέπουμε στα συναισθήματα να εκφραστούν. Αντί να πούμε «σουτ» ή να φωνάξουμε «σταμάτα!», ακούμε το παιδί μας που κλαίει και μπορούμε να του πούμε για παράδειγμα «λυπάσαι πολύ για το…»
– Περιγράφουμε τη συμπεριφορά, όχι το παιδί. Έτσι αντί να του βάλουμε την ταμπέλα του άτακτου ή του καλού παιδιού, του εξηγούμε πώς μας κάνουν να νιώθουμε οι πράξεις τους. Για παράδειγμα, «με κουράζει και με εκνευρίζει να καθαρίζω τα ψίχουλα από τον καναπέ».
– Διαπραγματευόμαστε όπου αυτό είναι δυνατόν. Είναι ώρα να φύγουμε από το πάρκο, οπότε μπορούμε να ρωτήσουμε «πόσα λεπτά ακόμα μέχρι να φύγουμε;» Όμως, είμαστε ευέλικτοι και κρατάμε το «όχι» για καταστάσεις επικίνδυνες για το παιδί (για παράδειγμα όταν θέλει να τρέξει στη μέση του δρόμου ή να πιάσει ένα πιάτο που καίει) ή για τους άλλους (συμπεριλαμβανομένων και των ζώων). Μπορούμε να πούμε: «όταν χτυπάς την αδερφή σου / τραβάς την ουρά του σκύλου, πονάει. Δε θα σε αφήσω να το κάνεις αυτό».
– Αντιμετωπίζουμε τα παιδιά μέσα στην οικογένεια σαν συνεργάτες. Τους ζητάμε δηλαδή να βοηθήσουν να πάρουμε μια απόφαση που αφορά την οικογένεια και να βοηθάει στις δουλειές του σπιτιού. Ζητάμε συγγνώμη όταν κάνουμε κάποιο λάθος.
– Δεν επιβάλλουμε στα παιδιά να αγκαλιάσουν ή να φιλήσουν κανέναν. Όταν ο θείος Νίκος θέλει να αγκαλιάσει το παιδί κι εκείνο λέει όχι, το σεβόμαστε γιατί έτσι έχει τον έλεγχο του σώματός του. Επίσης, δεν το υποχρεώνουμε να λέει ευχαριστώ και παρακαλώ.
– Εμπιστευόμαστε τα παιδιά μας. Ό,τι θεωρούμε «κακή» συμπεριφορά είναι, σύμφωνα με τους υποστηρικτές του gentle parenting, σημάδι ότι κάποια ανάγκη του παιδιού παραμένει ανικανοποίητη
– Αν έχουμε φτάσει στα όριά μας, πριν την κατάρρευση ή την έκρηξη, απομακρυνόμαστε, παίρνουμε βαθιές ανάσες και αποκτάμε και πάλι την αυτοκυριαρχία μας.
Τα οφέλη: Υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες που υποστηρίζουν το gentle parenting. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το Attachment Parenting International, το παιδί μέσω αυτής της προσέγγισης γίνεται πιο ευαίσθητο στις ανάγκες των άλλων γιατί έχει μάθει να ικανοποιούνται και οι δικές του ανάγκες, να αντιμετωπίζεται με σεβασμό και ως συνεργατικό μέλος μέσα στην οικογένεια.
