Οι σπίλοι (ελιές) είναι μελαγχρωματικοί ιστοί που μπορεί να είναι παρόντες από τη γέννηση (συγγενείς) ή να εμφανιστούν σε μεταγενέστερη φάση της ζωής εξαιτίας της έκθεσης στον ήλιο. Οι συγγενείς σπίλοι είναι πολύ συνήθεις. Οι περισσότεροι αποτελούν μόνο αισθητικό πρόβλημα.

Σε ελάχιστες περιπτώσεις ελλοχεύει ο κίνδυνος να εξελιχθούν σε καρκίνο του δέρματος. Αυτός ο κίνδυνος συνδέεται με το μέγεθος του σπίλου. Σε γενικές γραμμές, οι μικρότεροι σπίλοι, που συνήθως έχουν διάμετρο μικρότερη από 0,5 εκ., δεν εξελίσσονται σε κακοήθειες. Όσον αφορά στους σπίλους μεσαίου μεγέθους (διαμέτρου 0,5-10 εκ.), υπάρχει κίνδυνος 1-5% να εξελιχθούν σε κακοήθεις νεοπλασίες. Για τους μεγαλύτερους σπίλους (διαμέτρου άνω των 10 εκ.), αυτό το ποσοστό αυξάνεται σε πάνω από 5%.

Τα αίτια των συγγενών σπίλων είναι άγνωστα. Οι επίκτητοι σπίλοι συνήθως εμφανίζονται στα πρώτα 10 χρόνια της ζωής εξαιτίας της έκθεσης στον ήλιο. Ο κίνδυνος κακοήθους αλλαγής στους φυσιολογικούς σπίλους είναι μικρότερος από 1%. Ωστόσο, ο κίνδυνος για καρκίνο του δέρματος είναι μεγαλύτερος στα παιδιά που έχουν πάνω από 50 σπίλους στο σώμα τους, που έχουν σπίλους με διάμετρο μεγαλύτερη του 0,5 εκ. ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος.

Πώς εκδηλώνονται οι σπίλοι;

Οι σπίλοι έχουν σκουρότερο χρώμα από το υπόλοιπο δέρμα. Οι περισσότεροι σπίλοι έχουν διάμετρο λίγα χιλιοστά και συνήθως μεγαλώνουν καθώς το παιδί αναπτύσσεται. Ένας φυσιολογικός σπίλος έχει διάμετρο μικρότερη από 0,5 εκ., φυσιολογικό χρώμα σε όλη του την έκταση και σαφές περίγραμμα. Οι συγγενείς σπίλοι έχουν ανώμαλη επιφάνεια και σκουρότερο χρώμα από τους επίκτητους.

Επίσης, φέρουν σκούρες, τραχιές τρίχες. Οι συγγενείς σπίλοι μεγαλώνουν καθώς το παιδί αναπτύσσεται. Οι δυσπλαστικοί σπίλοι έχουν μεγαλύτερο ποσοστό επικινδυνότητας για κακοήθεις αλλαγές. Συνήθως, αυτοί οι σπίλοι έχουν διάμετρο πάνω από 0,5 εκ., πολλά χρώματα και ακανόνιστες παρυφές. Εσείς και ο γιατρός πρέπει να παρακολουθείτε την κατάσταση αυτών των σπίλων.

Πώς αντιμετωπίζονται οι σπίλοι;

  • Οι περισσότεροι σπίλοι δεν χρήζουν χειρουργικής αφαίρεσης. Οι ιατρικοί λόγοι για την αφαίρεση ενός σπίλου είναι:
  • ενδείξεις που παραπέμπουν σε κακοήθες δυναμικό,
  • δυσπλασιακοί σπίλοι σε συνδυασμό με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος, ειδικά μελανώματος.

Ο γιατρός πρέπει να εξετάζει το δέρμα του παιδιού σε κάθε ετήσια γενική εξέταση. Οι κοντινές φωτογραφίες των μεγάλων άτυπων σπίλων είναι χρήσιμες για την παρακολούθηση των αλλαγών. Οι σπίλοι πρέπει να επιθεωρούνται κάθε 3 μήνες.

Αν οι σπίλοι του παιδιού σας εμφανίσουν οποιοδήποτε από τα παρακάτω γνωρίσματα, πρέπει να πάτε το παιδί στο γιατρό:

  • αλλαγές στο χρώμα ή την υφή
  • ταχείες αλλαγές στο μέγεθος
  • ακανόνιστες παρυφές
  • αιμορραγία ή πόνος στην περιοχή

Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι να φροντίσετε ώστε το παιδί σας να αποφεύγει την υπέρμετρη έκθεση στον ήλιο και να χρησιμοποιεί αντηλιακή προστασία.

Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια Υγείας του Παιδιού, Εκδόσεις Διόπτρα