Η καλοκαιρινή περίοδος επηρεάζει βαθιά τη βιολογία της γυναίκας. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά τη χρονική περίοδο που ξεκινά μετά τις διακοπές του Πάσχα μέχρι και τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου αυξάνονται οι επισκέψεις γυναικών στα ιατρεία των γυναικολόγων, αλλά και στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων, στα οποία μάλιστα τα περιστατικά που αφορούν στις φλεγμονές του γεννητικού συστήματος της γυναίκας απασχολούν και τις εφημερίες.

Αν θέλαμε να κατατάξουμε τις παθολογικές καταστάσεις που προεξάρχουν την περίοδο του καλοκαιριού, θα τις χωρίζαμε σε:

  • Μυκητιάσεις
  • Μικροβιακές κολπίτιδες (κοινά παθογόνα μικρόβια, αιμόφιλος, τριχομονάδες, χλαμύδια)
  • Ιογενείς λοιμώξεις (HPV, έρπης γεννητικών οργάνων)
  • Λοιμώξεις του ουροποιογεννητικού συστήματος, με κυρίαρχες τις κυστίτιδες
  • Διαταραχές του γυναικείου γεννητικού κύκλου
  • Πυελικές φλεγμονές.

Οι μυκητιάσεις

Οι μυκητιασικές κολπίτιδες οφείλονται συνήθως στον μύκητα Candida albicans. Η τοπικά αυξημένη υγρασία και η θερμοκρασία του καλοκαιριού δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για ανάπτυξη κολπικής μυκητίασης. Είναι λανθασμένη η εντύπωση ότι οι γυναίκες ‘κολλούν’ τους μύκητες από τη θάλασσα.

Για να συμβεί αυτό θα πρέπει η περιοχή όπου κολυμπούν να είναι πολύ μολυσμένη, ουσιαστικά δηλαδή να απαγορεύεται η κολύμβηση. Υπάρχουν βέβαια και συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη μυκήτων, όπως η λήψη αντιβιοτικών ή αντισυλληπτικών.

Η διάγνωση της μυκητιασικής κολπίτιδας είναι εύκολη. Εκδηλώνεται με κνησμό στο αιδοίο και παχύρρευστο λευκωπό έκκριμα από τον κόλπο. Μόλις γίνουν αντιληπτά τα συμπτώματα αυτά, η γυναίκα πρέπει να επισκεφτεί τον γυναικολόγο.

Η μυκητίαση αποτελεί την κυριότερη αιτία για την πρώτη γυναικολογική εξέταση.

Στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται θεραπεία τοπικά με διάφορες κολπικές αντιμυκητιασικές κρέμες, κολπικά υπόθετα, αλλά και αγωγή από το στόμα. Είναι καθοριστικό να γίνεται και θεραπεία του συντρόφου. Σε πολλές μυκητιάσεις που υποτροπιάζουν αποδεικνύεται ότι έχει γίνει πλημμελής θεραπεία ή ότι ο σύντροφος δεν συμμετείχε καθόλου σ’ αυτήν.

Η χρήση πάντως του προφυλακτικού είναι απαραίτητη.

Προληπτικά, είναι χρήσιμη η τήρηση των κανόνων υγιεινής τοπικά, η διατήρηση των υγρών περιοχών του σώματος στεγνών και καθαρών (π.χ. αλλαγή βρεγμένου μαγιό στη θάλασσα). Χρειάζεται προσοχή όταν λαμβάνονται για κάποιο λόγο αντιβιοτικά.

Οι κολπίτιδες

Το καλοκαίρι επίσης βρίσκονται σε έξαρση, εκτός από τις μυκητιάσεις, οι κολπίτιδες από αιμόφιλο, τριχομονάδες, κοινά μικρόβια, μυκόπλασμα, χλαμύδια. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η διάγνωση γίνεται με απλή γυναικολογική εξέταση, χωρίς να αποκλείεται η λήψη καλλιεργειών.

Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε τη σημασία της γυναικολογικής εξέτασης, όπου με την κατάλληλη θεραπεία δίνεται πολλές φορές άμεση λύση στο πρόβλημα. Τα συμπτώματα είναι ποικίλα, ανάλογα με το είδος του μικροβίου, και γι’ αυτό δεν πρέπει οι γυναίκες μόνες τους να λαμβάνουν πρωτοβουλία για αυτοσχέδιες θεραπείες.

Και εδώ η θεραπεία του συντρόφου είναι καθοριστική, όπως και η χρήση προφυλακτικού.

Οι HPV λοιμώξεις κα ο έρπης

Όταν μιλάμε βέβαια για καλοκαίρι, για αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ των ζευγαριών, εφήμερες σχέσεις, σκεφτόμαστε τις HPV λοιμώξεις, οι οποίες είναι πάντα στην επικαιρότητα και έχουν αυτή την εποχή την τιμητική τους, εξαιτίας της παρουσίασης του εμβολίου για συγκεκριμένα στελέχη αυτών.

Η διάγνωση της HPV κολπίτιδας γίνεται με τη γυναικολογική εξέταση, οπότε είναι εμφανή τα κονδυλώματα, καθώς και με το Τεστ Παπανικολάου, το πολυτιμότερο εφόδιο της γυναίκας στην αντιμετώπιση των καλοκαιρινών προβλημάτων.

Μία άλλη λοίμωξη που μπορεί να ταλαιπωρήσει το γυναικείο γεννητικό σύστημα είναι ο έρπης των γεννητικών οργάνων. Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα και τα συμπτώματα, αλλά υπάρχουν ευρήματα και στο Τest PAP. Θεραπευτικά υπάρχουν αξιόπιστες φαρμακευτικές αγωγές με καλά αποτελέσματα, οι υποτροπές όμως δεν είναι σπάνιες.

Οι διαταραχές στην έμμηνο ρύση

Το καλοκαίρι είναι περίοδος που παρατηρούνται και διαταραχές στην έμμηνο ρύση και στην ωορρηξία, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Δυστυχώς, αυτό το πρόβλημα το αντιμετωπίζουν συχνά οι γυναικολόγοι μετά τις καλοκαιρινές διακοπές.

Κατά την καλοκαιρινή περίοδο οι γυναίκες παραπονούνται, πολλές φορές, για δυσουρικά ενοχλήματα, τα περισσότερα των οποίων αφορούν σε φλεγμονή της ουροδόχου κύστης (κυστίτιδα). Η ανατομία του ουροποιητικού της γυναίκας ευνοεί την ύπαρξη αυτής της παθολογικής κατάστασης.

Συχνουρία, δυσουρία, τσούξιμο στην ούρηση, επώδυνη ούρηση, αιματουρία είναι μερικά από τα συμπτώματα. Ο συνδυασμός της καλοκαιρινής εφίδρωσης και της μειωμένης πρόσληψης υγρών σχετίζεται με την εμφάνιση κυστίτιδας. Η διάγνωση πρέπει να γίνει γρήγορα και να αρχίσει άμεσα θεραπεία (αντιβιοτικά έπειτα από αντιβιόγραμμα), για να μην έχουμε επέκταση της φλεγμονής στο ανώτερο ουροποιητικό.

Οι φλεγμονές

Συχνές, επίσης, είναι και οι πυελικές φλεγμονές, που εμφανίζονται είτε ως εξαρτηματίτιδες είτε ως άτυπες φλεγμονές της πυέλου. Η επαφή του σώματος με πολύ κρύο νερό προκαλεί αλλοιώσεις στους βλεννογόνους, με αποτέλεσμα την εκδήλωση φλεγμονής.

Τα πρώτα κοιλιακά άλγη πρέπει να οδηγήσουν άμεσα τη γυναίκα στον γυναικολόγο. Ο έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει και τη μέτρηση της χοριακής γοναδοτροπίνης του αίματος, γιατί στη διαφορική διάγνωση πρέπει να σκεφτόμαστε και την εξωμήτρια κύηση.

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στις εγκύους, οι οποίες τη θερινή περίοδο πρέπει να λαμβάνουν σχολαστικότερα μέτρα υγιεινής και να συμβουλεύονται συχνότερα τον γυναικολόγο τους.

Η χρήση του προφυλακτικού, το οποίο μπορεί να προφυλάξει το γυναικείο γεννητικό σύστημα από πολλούς ‘επισκέπτες’, η επίσκεψη στον γυναικολόγο και το Τεστ Παπανικολάου είναι καθοριστικοί παράγοντες για την πρόληψη και αντιμετώπιση των ιδιαίτερα οξυμένων γυναικολογικών προβλημάτων κατά την καλοκαιρινή περίοδο.