Στη σημερινή εποχή το πανεπιστήμιο είναι πλέον μονόδρομος για τον μαθητή, και φυσικά, όπως ήταν πάντα, το όνειρο του κάθε γονέα…όλοι θα πούμε ότι η εύρεση εργασίας δεν ταυτίζεται, πλέον, με τους ανώτερους τίτλους σπουδών, ότι το να μπορεί να ζήσει άνετα το παιδί μας είναι σημαντικότερο από ένα «χαρτί» που δεν θα έχει και μεγάλη χρησιμότητα, ότι η Ελλάδα έχει γεμίσει άνεργους δικηγόρους και πολλά άλλα, αλλά όλοι ξέρουμε ότι όταν το παιδί μας διαβεί εκείνη τη πόρτα, θα δακρύσουμε από χαρά και θα γεμίσουμε περηφάνια.

Βεβαίως, υπάρχουν οικογένειες που το πανεπιστήμιο είναι ο στόχος για το παιδί τους και οικογένειες που το παιδί με βάση τα ταλέντα και τις κλίσεις του θα αποφασίσει εάν αξίζει τον κόπο να περάσει τη δοκιμασία των πανελληνίων εξετάσεων…Όπως και να έχει, ο κάθε γονέας που στέλνει το παιδί του στη πρώτη δημοτικού, γεμίζει αυθόρμητα προσδοκίες ότι το βλαστάρι του θα είναι έξυπνο και συνεπές, όπως «πρέπει»…και αυτό το «πρέπει» είναι που κάνει το παιδί μας μια μέρα να ξυπνάει με πονόκοιλο και να αρνείται να πάει στο σχολείο. Για να μην υπάρξουν παρανοήσεις, δεν είναι οι γονείς υπαίτιοι του άγχους απόδοσης.

Είναι και πολλοί δάσκαλοι, συνήθως της «παλιάς σχολής» που προκαλούν άγχος και φόβο στα μικρά μας…αλλά κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί το ρόλο της οικογένειας στον ψυχισμό και στις άμυνες των μελών της.

Τι είναι, λοιπόν, το Άγχος Απόδοσης;

Άγχος Απόδοσης είναι το άγχος που νιώθει το παιδί μας για κάποια εξέταση ή κάποιο διαγώνισμα, πέρα από τα πλαίσια του φυσιολογικού και υποφερτού. Δηλαδή, το παιδί απασχολεί για πολύ ώρα το μυαλό του με ανησυχίες και φόβους για την απόδοση του και φαντασιώνεται αρνητικά αποτελέσματα. Μιλάμε για μια ενασχόληση έντονη που οδηγεί το παιδί στο να μην είναι λειτουργικό αλλά αντιθέτως να «μουδιάζει», να μη μπορεί να συγκεντρωθεί και να θέλει να αποφύγει, ενδεχομένως, αυτή τη φοβική κατάσταση.

Τα συμπτώματα είναι σωματικά αλλά και ψυχολογικά:

  •  προβλήματα στον ύπνο
  •  μειωμένη όρεξη για φαγητό
  •  δυσκοιλιότητα ή διάρροια
  •  πονοκέφαλος
  •  κλάμα
  •  αισθήματα μοναξιάς
  •  ευερεθιστότητα
  •  προβλήματα συγκέντρωσης

Οι βασικότερες πηγές αυτού του άγχους είναι η βαθμολογία του τριμήνου, τα αποτελέσματα των καλοκαιρινών εξετάσεων, η απόδοση σε κάποιο τεστ, ο υπερβολικός φόρτος εργασίας από το δάσκαλο, η πίεση και οι υψηλές προσδοκίες των γονέων.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε το παιδί μας;

Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι να δουλέψουμε με αυτό το κομμάτι του εαυτού μας που βλέπει το παιδί μας ως προέκταση του εαυτού. Το παιδί δεν ήρθε στο κόσμο για να ζήσει ότι δεν ζήσαμε, ούτε να γίνει ότι δεν μπορέσαμε να γίνουμε. Είναι ένα από τα γονεϊκά λάθη, να προσπαθούμε να κατευθύνουμε το παιδί σε δρόμους που οι ίδιοι δεν καταφέραμε να περπατήσουμε, χωρίς να αναλογιστούμε εάν το παιδί μπορεί ή θέλει. Η δικαιολογία «για το καλό του» δεν είναι αρκετή. Το καλό του παιδιού είναι να είναι ευτυχισμένο και να νιώθει άξιο στον κόσμο. Όχι μόνο στον εργασιακό κόσμο, αλλά σε όλους τους τομείς της ζωής.

Κατόπιν, άλλα σημαντικά βήματα είναι:

  •  Μιλάμε με το παιδί μας για τους φόβους και τα άγχη του
  •  Δεν αγχωνόμαστε για τις εξετάσεις του. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται άριστα το συναίσθημα του γονέα.
  •  Οργανώνουμε ένα διάβασμα με αρκετά διαλλείματα
  •  Ιεραρχούμε τα μαθήματα με βάση τη δυσκολία ή τη σημαντικότητα τους
  •  Μαθαίνουμε στο παιδί τεχνικές χαλάρωσης: ανάσες και χαλαρωτική μουσική
  •  Γράφουμε το παιδί μας σε κάποια εξωσχολική δραστηριότητα
  •  Ενισχύουμε το παιδί μας με επαίνους και το χαλαρώνουμε λέγοντας του ότι η προσπάθεια μετράει και όχι ο βαθμός
  •  Δημιουργούμε ένα ευχάριστο περιβάλλον για διάβασμα
  •  Μιλάμε με τη δασκάλα για το πρόβλημα του παιδιού, εάν οι εργασίες που δίνει είναι υπερβολικά πολλές ή εάν το παιδί αγχώνεται από εκείνη.

Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι το παιδί μας για να μάθει θα πρέπει να θέλει, να έχει περιέργεια και ενθουσιασμό. Μπορούμε να το ενισχύσουμε αυτό με εκδρομές σε κατάλληλα μέρη και ντοκιμαντέρ.

Τα παιδιά ρουφούν την κάθε πληροφορία σα σφουγγάρια και έχουν άριστη μνήμη…γι’ αυτό και θα θυμούνται τις εκάστοτε πιέσεις και φωνές από τους γονείς τους για να διαβάσουν όπως πρέπει…Δεν το θέλουμε αυτό, και εξάλλου…ποιοι από εμάς κάνουν αληθινά ότι «πρέπει»;

Από την Χρύσα Παπακυργιάκη – Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Εφήβων & Ενηλίκων

papakurgiakh