Ο πυρετός είναι η φυσιολογική αμυντική απόκριση του σώματος σε κάποιον ενοχλητικό παράγοντα. Ο παράγοντάς αυτός είναι συνήθως κάποιος ιός ή μικρόβιο που εισέρχεται στο αίμα. Ο πυρετός από μόνος του δεν είναι ασθένεια, αλλά ένα σημάδι ότι ο οργανισμός πολεμάει κάποιον «εχθρό», π.χ. ιούς ή βακτήρια που προκαλούν κάποια μόλυνση. Όταν εξαντληθούν τα αποθέματα από ανοσοποιητικά στοιχεία με τα οποία είχε εφοδιαστεί το μωρό όσο βρισκόταν στην κοιλιά της μαμάς του, ο οργανισμός του πρέπει να αντιμετωπίσει μόνος του τις επιθέσεις και να εξασκήσει τις δικές του αμυντικές δυνάμεις.


Ο «θερμοστάτης» του σώματός κάθε ανθρώπου βρίσκεται σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος. Ο πυρετός έχει σκοπό να δίνει σήμα συναγερμού σε όλα τα κύτταρα του αμυντικού συστήματος να λειτουργήσουν πιο εντατικά στην προσπάθεια να διώξουν τον ενοχλητικό παράγοντα. Το μικρόβιο καταστρέφεται πιο εύκολα σε υψηλές θερμοκρασίες, άρα έως ένα βαθμό, ο πυρετός είναι για τον οργανισμό μας ένα χρήσιμο σύμπτωμα. Στα παιδιά δεν έχει ωριμάσει ακόμη πλήρως ο ρυθμιστής της θερμοκρασίας που βρίσκεται στον εγκέφαλο τους. Γι’ αυτό λοιπόν, λόγω της «ευαίσθητης» λειτουργίας αυτού του «εσωτερικού θερμοστάτη», ανεβάζουν τόσο εύκολα πυρετό.

Εκτός από κάποια λοίμωξη από ιό ή από μικρόβιο, στα μωρά πυρετό μπορεί να προκαλέσει και ένα εμβόλιο, ένα φάρμακο, η έντονη δραστηριότητα (παιχνίδι), η συναισθηματική αναστάτωση ή το γεγονός ότι τους φοράμε πολλά ρούχα.

Τα παιδιά ηλικίας μεταξύ 1 και 6 ετών έχουν κατά μέσο όρο οκτώ φορές το χρόνο πυρετό, με τη θερμοκρασία του σώματός τους να ξεπερνά τους 38,5 βαθμούς. Στους ενηλίκους ο πυρετός εμφανίζεται κατά μέσο όρο μία φορά το χρόνο.

Η φυσιολογική θερμοκρασία στο σώμα του παιδιού (μετρημένη στη μασχάλη) είναι 36.5 με 37.3 βαθμοί Κελσίου. Η φυσιολογική θερμοκρασία σώματος ανεβαίνει με την δραστηριότητα, τη ζέστη και όσο προχωράει η μέρα. Από 37.4 έως 37.9 το παιδί έχει τα λεγόμενα δέκατα, ενώ πάνω από 38.0 το παιδί έχει πυρετό.

Οι περισσότεροι γονείς καταλαβαίνουν ότι το παιδί τους έχει πυρετό από τα κατακόκκινα μαγουλάκια και το ζεστό του μέτωπο. Γιατί, όμως κοκκινίζουν τα μάγουλα και θερμαίνεται το μέτωπο; Διότι μέσω της επιδερμίδας του κεφαλιού το σώμα του παιδιού προσπαθεί να απαλλαγεί από την υπερβολική θερμότητα. Από την άλλη, τα ζεστά χεράκια και ποδαράκια δεν είναι σημάδια πυρετού. Αντίθετα, συνήθως όταν το παιδί έχει πυρετό είναι κρύα.

Εμείς σας δίνουμε χρήσιμες συμβουλές για τη θερμομέτρηση του παιδιού  σας

Χρησιμοποιήστε θερμόμετρο μη υδραργυρικό. Τα υδραργυρικά ήταν αξιόπιστα θερμόμετρα αλλά καλό είναι να μην χρησιμοποιούνται για λόγους ασφάλειας στα παιδιά. Για ηλεκτρονικά θερμόμετρα, πρώτα ζεσταίνετε το θερμόμετρο στο χέρι σας, έπειτα παίρνετε τρεις συνεχόμενες μετρήσεις και θεωρείτε αξιόπιστη την τελευταία.

Πρέπει να παίρνετε τη θερμοκρασία του παιδιού πάντα από την ίδια θέση (μασχάλη, αυτί, ορθό κλπ) και ακόμη να αναφέρετε στο γιατρό τη θέση που το θερμομετρήσατε.

Τη θερμοκρασία καλύτερα να την παίρνετε  από μεμβράνη του σώματος, δηλαδή από τον πρωκτό, το στόμα ή το αυτί. Αν παίρνετε τη θερμοκρασία από τη μασχάλη, θα πρέπει να προσθέσετε  0.4 βαθμούς Κελσίου στην τιμή που βρήκατε.

Εάν το παιδί σας φαίνεται πολύ άρρωστο και η θερμοκρασία μασχάλης όχι υψηλή, πρέπει να επιβεβαιώσετε οπωσδήποτε τη μέτρηση  της θερμοκρασίας του παιδιού από  τον πρωκτό, το στόμα ή το αυτί. Αυτό γιατί κάποιες φορές, ιδιαίτερα σε βαριά λοίμωξη, η θερμοκρασία στο δέρμα και στα άκρα δεν αντικατοπτρίζει τη θερμοκρασία στο εσωτερικό του σώματος, οπότε η μέτρηση στη μασχάλη μπορεί να σας παραπλανήσει και λανθασμένα να σας εφησυχάσει.

Καλό είναι να παίρνετε τη θερμοκρασία του παιδιού σε σταθερές ώρες, π. χ. το πρωί και το απόγευμα, όπως επίσης πριν και μετά τη λήψη αντιπυρετικών (π.χ. υπόθετα κ.α.). Σημειώνετε πάντα τις ενδείξεις, σε περίπτωση που τις χρειαστεί ο γιατρός για να κάνει ένα σχεδιάγραμμα της πορείας του πυρετού. Αν το παιδί έχει ταυτόχρονα και διάρροια, εμετό ή εξάνθημα, πρέπει οπωσδήποτε να καλέσετε το γιατρό.