Με τον όρο «συναισθηματική κακοποίηση» εννοούμε κάθε συμπεριφορά και στάση που πλήττει την συναισθηματική και/ή ψυχολογική ακεραιότητα ενός άλλου ανθρώπου, χωρίς να εμπλέκει όμως την άσκηση σωματικής βίας.

Στόχος της είναι να ελέγξει, να απαξιώσει, να εκφοβίσει, να απομονώσει ή να τιμωρήσει τον άλλον, χρησιμοποιώντας ως κυριότερα μέσα τον φόβο, την υποτίμηση και την ταπείνωση.

Παρότι είναι πολλές οι συμπεριφορές που θα μπορούσαν να περιγραφούν ως τακτικές άσκησης συναισθηματικής βίας, σε γενικές γραμμές τα μοτίβα των συναισθηματικά κακοποιητικών συμπεριφορών είναι τα εξής:

    Επίθεση: Εδώ εντοπίζονται οι πιο εμφανείς, οι πιο ρητές μορφές συναισθηματικά κακοποιητικής συμπεριφοράς και περιλαμβάνουν τους υβριστικούς χαρακτηρισμούς, τις κατηγορίες, τις απειλές και τις διαταγές. Αναλαμβάνοντας μία θέση κριτή, που εγκρίνει ή δεν εγκρίνει τη συμπεριφορά του άλλου, ο συναισθηματικά κακοποιητικός άνθρωπος στερεί από τον άλλον το δικαίωμα της ισότητας και της αυτονομίας μέσα στη σχέση. Ωστόσο, εξίσου επιθετική μπορεί να είναι και μία στάση «βοήθειας» προς τον άλλον: εδώ η άσκηση κριτικής, οι συμβουλές, οι έτοιμες λύσεις, οι αναλύσεις, οι ερωτήσεις σε ανακριτικό ύφος και η αμφισβήτηση των ενεργειών ή/και των αποφάσεων του άλλου μπορεί κάποιες φορές να είναι καλοπροαίρετες και ειλικρινείς, όμως σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να έχουν ως στόχο την απαξίωση και τον έλεγχο του άλλου. Εκείνο που μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ των δύο στάσεων είναι ο επικριτικός τόνος που υιοθετείται από τον θύτη ως εκείνου που «γνωρίζει καλύτερα».


 

Άρνηση: Σε αυτή την κατηγορία των συμπεριφορών εμπίπτουν όλες οι προσπάθειες ακύρωσης των σκέψεων, των απόψεων, των συναισθημάτων ή των αποφάσεων του άλλου. Ακύρωση έχουμε κάθε φορά που ο θύτης αρνείται την πραγματικότητα, όπως για παράδειγμα, όταν αρνείται πως έχει προσβάλλει τον άλλον, όταν υποστηρίζει ότι ποτέ δεν εξύβρισε τον άλλον, ή όταν δηλώνει πως δεν γνωρίζει για τι μιλάει ο άλλος. Μία δεύτερη μορφή άρνησης είναι και η αποσιώπηση: όταν ο θύτης αρνείται να ακούσει ή να συζητήσει, και όταν αποσύρεται συναισθηματικά σε μία προσπάθεια να τιμωρήσει τον άλλον («κρατάει μούτρα»). Πρόκειται για μία συναισθηματική και ψυχική σιωπή έναντι του άλλου, που στόχο έχει να τον ελέγξει και να τον τιμωρήσει, κάνοντάς τον τελικά να νιώθει αόρατος. Μία τρίτη μορφή συναισθηματικά κακοποιητικής συμπεριφοράς που συνδέεται με την άρνηση είναι η αντιπαράθεση, η οποία εκφράζεται σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου ο θύτης θεωρεί τον δέκτη της συμπεριφοράς του ως κομμάτι του εαυτού του και φυσική του συνέχεια, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να δεχθεί ότι ο άλλος μπορεί να έχει κάποια άποψη, κάποιο συναίσθημα ή κάποια επιθυμία διαφορετική από τη δική του.

Ελαχιστοποίηση: Πρόκειται για μία ηπιότερη μορφή άρνησης όπου ο θύτης αποδέχεται μεν ότι κάτι συνέβη, αλλά αμφισβητεί τα συναισθήματα ή τις αντιδράσεις του άλλου σχετικά με αυτό το γεγονός. Εδώ θα ακούσουμε φράσεις όπως «Υπερβάλλεις!» ή «Παραείσαι ευαίσθητος!», οι οποίες θέτουν υπό αμφισβήτηση ή και ακυρώνουν τα συναισθήματα του άλλου. Σε μία άλλη μορφή της ελαχιστοποίησης, ο θύτης μπορεί επίσης να υποβαθμίζει με τη στάση του την σημασία των όσων λέει και κάνει ο άλλος.

Πώς να την αντιμετωπίσετε:

Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση μιας συναισθηματικά κακοποιητικής σχέσης ή συμπεριφοράς είναι η αναγνώριση της κακοποίησης. Με το να υπάρχει ειλικρίνεια προς τον εαυτό σου, μπορείς να αναγνωρίσεις κάθε πτυχή μιας συμπεριφοράς που σε βλάπτει και δημιουργεί άγχος, φόβο, ενοχές, ντροπή.

  · Θέσε τον εαυτό σου σε προτεραιότητα και σταμάτα να ανησυχείς για το πώς μπορείς να ευχαριστήσεις τους άλλους.

  · Αναγνώρισε τις δικές σου ανάγκες και ανάπτυξε την αυτοφροντίδα.

  · Θέσε όρια με το να εκφράζεσαι όταν ένα σχόλιο ή μια συμπεριφορά σε κάνει να αισθάνεσαι ντροπή για τον εαυτό σου και φόβο. Να έχεις συνέπεια στα όρια που εκφράζεις και θέτεις. 

  · Μην κατηγορείς τον εαυτό σου. δεν είσαι εσύ το πρόβλημα και δεν έχεις κάνει κάτι λάθος.

  · Συνειδητοποίησε ότι δεν μπορείς να διορθώσεις ή να αλλάξεις τον άλλον με το να προσπαθείς να προσαρμόζεσαι στα δεδομένα των άλλων. Στο μόνο που μπορείς να εστιάσεις είναι ο εαυτός σου.

  · Απομακρύνσου από αυτήν την κατάσταση, καθώς όσο και να προσπαθείς πότε δε θα κάνεις τα σωστά πράγματα για εκείνους.

  · Δημιούργησε ένα δίκτυο στήριξης. Είναι σημαντικό να εκφράσεις τι βιώνεις και τι αισθάνεσαι σε ένα άτομο, όσο δύσκολο και αν είναι. Αφιέρωσε χρόνο σε άτομα που σε στηρίζουν και δείχνουν σεβασμό και αγάπη, αυξάνοντας την εμπιστοσύνη και την συναισθηματική ασφάλεια.

  · Δώσε χρόνο στον εαυτό σου να διαπραγματευτεί με ότι συνέβη, αναζητώντας την βοήθεια ενός ειδικού, για να χτίζεις υγιείς σχέσεις και εμπιστοσύνη στον εαυτό σου.

Η θεραπεία από τη συναισθηματική κακοποίηση απαιτεί χρόνο. Η φροντίδα του εαυτού σου, η επικοινωνία με τα υποστηρικτικά αγαπημένα σου πρόσωπα και η συνομιλία με έναν ειδικό μπορεί να σε βοηθήσει, να ενδυναμώσεις τον εαυτό σου και την αυτοεκτίμηση.

Κάντε like στη σελίδα μας στο Facebook και ακολουθήστε μας στο Instagram γιατί το govastileto.gr σας πηγαίνει παντού!