Πυρετός είναι n αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από τη φυσιολογική, η οποία ρυθμίζεται από το κέντρο της θερμοκρασίας που βρίσκεται σε ένα τμήμα του εγκεφάλου, τον υποθάλαμο.

Που οφείλεται ο πυρετός

Η πιο συχνή αιτία του πυρετού είναι οι λοιμώξεις. Υπάρχουν οι ιογενείς λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς, είναι αθώες και δεν χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή πλήν αντιπυρετικών. Οι μικροβιακές λοιμώξεις προκαλούνται από μικρόβια, είναι σοβαρές και απαιτούν αντιβιοτική θεραπεία

Μπορεί όμως ο πυρετός να είναι εκδήλωση και άλλων παθήσεων ή και αντίδραση σε φάρμακα.

Όταν το θερμόμετρο δείχνει θερμοκρασία
 στη μασχάλη >; 37,5 °C
 στο ορθό >; 38,0 °C
 στο στόμα >; 37,8 °C

 

Ο πυρετός θεωρείται πολύ υψηλός όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από το 40,0 °C.

Ο πυρετός από μόνος του δεν είναι επικίνδυνος. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί προειδοποιητικό σύμπτωμα για την υποκείμενη νόσο. Επικίνδυνη όμως μπορεί να είναι η αιτία που οδηγεί στον πυρετό.

Για το λόγο αυτό, πρέπει να αξιολογούνται τα σημεία που συνοδεύουν τον πυρετό όπως για παράδειγμα η υπνηλία, ο εμετός, ο πονοκέφαλος, η κακοδιαθεσία, η ευερεθιστότητα, η ανησυχία ή το διαρκές κλάμα του παιδιού που δεν υποχωρούν με την πτώση του πυρετού.

Επίσης τα εξανθήματα που μερικές φορές συνοδεύουν τον πυρετό: συνήθως είναι αθώα, εμφανίζονται κατά τη διαδρομή ιογενών λοιμώξεων και εξαφανίζονται με την πίεση.

Αντίθετα εξάνθημα που δεν εξαφανίζεται όταν το πιέσουμε με το δάκτυλό μας, το λεγόμενο αιμορραγικό εξάνθημα, μπορεί να υποδηλώνει πολύ σοβαρές καταστάσεις όπως μηνιγγίτιδα.

Μία άλλη κατάσταση που ανησυχεί ιδιαίτερα τους γονείς είναι οι σπασμοί που μπορεί να παρουσιάσει το παιδάκι τους κατά τη διάρκεια μιας εμπύρετης λοίμωξης. Είναι οι λεγόμενοι πυρετικοί σπασμοί. Εμφανίζονται στη βρεφική και παιδική ηλικία, μεταξύ 6 μηνών και 5 χρόνων.

Εκδηλώνονται κατά την έναρξη και την ταχεία άνοδο του πυρετού και σπάνια κατά τη δεύτερη ημέρα του εμπυρέτου. Οι σπασμοί αυτοί διαρκούν λίγο , όχι πάνω από 10 λεπτά που όμως αποτελούν τραγική εμπειρία για τους γονείς . Το παιδί παρουσιάζει ξαφνικά απώλεια συνείδησης, δεν επικοινωνεί με το περιβάλλον, “καθηλώνει” το βλέμμα του ή “τινάζει” χέρια και πόδια. Το επεισόδιο συνοδεύεται συχνά από απώλεια ούρων και κοπράνων. Η συχνότητα εμφάνισης είναι 2-5% των παιδιών ηλικίας μικρότερης των 5 χρόνων. Σε μεγάλο ποσοστό υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό.

Οι σπασμοί αυτοί υποχωρούν γρήγορα ώστε όταν μεταφερθεί πλέον το παιδί στο γιατρό , αυτό ήδη φαίνεται καλά. Οι γονείς πρέπει με ψυχραιμία να διατηρούν το κεφάλι του παιδιού στο πλάι για να μην πάθει εισρόφηση σε περίπτωση που κάνει εμετό. Επίσης να αντιμετωπίσουν γρήγορα και δραστήρια τον πυρετό με δροσερό ολόσωμο μπάνιο και ταυτόχρονη χορήγηση αντιπυρετικών κατά προτίμηση παρακεταμόλης ώστε να βοηθήσουν στην πτώση του πυρετού και τη μεταφορά του παιδιού στο Νοσοκομείο. Εκεί, από τους γιατρούς, θα γίνει η εντόπιση της εστίας της λοίμωξης και ο αποκλεισμός πιθανής λοίμωξης του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος . Πολλές φορές το ρίγος κατά τη διάρκεια του πυρετού μπορούν να συγχυσθούν με σπασμούς. Πρέπει να τονισθεί ότι οι πυρετικοί σπασμοί έχουν άριστη πρόγνωση.

Η αντιμετώπιση του πυρετού στα παιδιά γίνεται:

Α. Με φυσικά μέσα :

 Τα πολλά και δροσερά υγρά
 Ελαφρύ ντύσιμο. Tο παιδί που έχει πυρετό δεν χρειάζεται υπερβολικό σκέπασμα και πρέπει να μην είναι βαριά ντυμένο. Επίσης η θερμοκρασία στο δωμάτιο πρέπει να είναι κανονική. Αντίθετα, στη φάση που “ανεβαίνει” ο πυρετός, το παιδί έχει ρίγος, “κρυώνει” και τότε φυσικά το σκεπάζουμε.

 Ολόσωμο μπάνιο. Αν ο πυρετός ξεπερνά τους 39οC ή το παιδί νιώσει δυσφορία, εκτός από το αντιπυρετικό, θα βοηθούσε ένα χλιαρό μπάνιο. Tο νερό πρέπει να έχει θερμοκρασία γύρω στους 30 °C – 37 °C (το νερό της βρύσης έχει θερμοκρασία 18-20 °C).Το μπάνιο θα πρέπει να γίνεται μισή ώρα μετά τη λήψη του αντιπυρετικού φαρμάκου και το παιδί να μείνει μέσα στο νερό 10-15 λεπτά.

 Κομπρέσες, όταν ο πυρετός επιμένει.

Β. Με φάρμακα:

 Ο πυρετός αντιμετωπίζεται με τη χρήση αντιπυρετικών φαρμάκων. Αντιπυρετικό δίνουμε όταν η θερμοκρασία του παιδιού είναι πάνω από 38,5 °C στη μασχάλη. Τα αντιπυρετικά φάρμακα κυκλοφορούν σε μορφή σιροπιού ή υποθέτου. Καθεμία από τις μορφές αυτές περιέχει ορισμένο ποσό δραστικής ουσίας. Η δόση των αντιπυρετικών καθορίζεται ανάλογα με το βάρος του παιδιού, και γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να συμβουλεύονται τον παιδίατρο, Όταν δίνουμε αντιπυρετικό σε μορφή σιροπιού, σωστό είναι, για να είμαστε ακριβείς, να μετρούμε την ποσότητα με μία σύριγγα και όχι με κουταλάκι του γλυκού.

 Τα αντιπυρετικά φάρμακα που χορηγούνται στα παιδιά περιέχουν φαρμακευτικές ουσίες όπως παρακεταμόλη ή μεφεναμικό οξύ.

Ασπιρίνη ( ακετυλοσαλικυλικό οξύ) δεν επιτρέπεται να χορηγούμε στα παιδιά. Ο λόγος είναι ότι η ασπιρίνη σχετίζεται με την εμφάνιση του συνδρόμου Reye. Tο σύνδρομο αυτό είναι μία σπάνια αρρώστια της παιδικής ηλικίας με υψηλή θνητότητα και εκδηλώνεται μετά από ιογενή λοίμωξη.

Οδηγίες προς τους γονείς

Όταν το παιδί παρουσιάσει πυρετό, οι γονείς πρέπει να κάνουν μια αδρή αξιολόγηση της κατάστασής του και να προβούν στην χορήγηση αντιπυρετικού και ενδεχομένως στη λήψη των άλλων αναφερθέντων μέτρων. Αν η γενική κατάσταση του παιδιού είναι καλή, η πτώση του πυρετού είναι εύκολη, δεν υπάρχουν άλλα συμπτώματα, το παιδί είναι ζωηρό, έχει διάθεση για παιχνίδι και τρώει καλά, είναι ενδείξεις μη σοβαρής λοίμωξης. Σε αντίθετη περίπτωση ή όταν ο πυρετός επιμένει πέραν των 3 ημερών ή όταν υπάρχει ιστορικό πυρετικών σπασμών πρέπει να ενημερώσουν τον παιδίατρό τους.

Οι γονείς πρέπει να επισκεφθούν αμέσως τον παιδίατρο όταν:

 Tο παιδί είναι μικρότερο των 3 μηνών.
 Tο παιδί κλαίει απαρηγόρητα.
 Tο παιδί ξυπνά δύσκολα, είναι θολωμένο ή έχει παραλήρημα.
 Έκανε σπασμούς.
 Έχει εξάνθημα.
 Κάνει εμετούς.
 Πάσχει από χρόνιο νόσημα που το κάνει πιο ευπαθές σε σοβαρές λοιμώξεις.
 Ο πυρετός είναι πάνω από 40,5 °C.

Τέλος, οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι ο πανικός δεν οδηγεί πουθενά. Με ψυχραιμία πρέπει να εκτιμήσουν αδρά τη σοβαρότητα της κατάστασης του παιδιού και θα αντιμετωπίσουν κατ΄ αρχήν τον πυρετό. Βεβαίως, η αναζήτηση παιδιατρικής εξέτασης εξασφαλίζει τη διαγνωστική και θεραπευτική αντιμετώπιση του παιδιού.