Η τελευταία Τετάρτη του Μαΐου έχει θεσμοθετηθεί ως Παγκόσμια Ημέρα για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας, μία άλλοτε τρομακτική, θανατηφόρα ασθένεια, για την οποία ωστόσο ακόμα δεν έχει οριστική θεραπεία.
Η πολλαπλή Σκλήρυνση είναι αυτοάνοση νόσος που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα με τη μορφή της παραγωγής φλεγμονών. Αν και το αίτιο δεν είναι σαφές, πιστεύεται ότι ο υποκείμενος μηχανισμός είναι είτε η καταστροφή από το ανοσοποιητικό σύστημα, είτε η αποτυχία των κυττάρων που παράγουν μυελίνη. Τα προτεινόμενα αίτια γι’ αυτό περιλαμβάνουν τους γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως οι λοιμώξεις.
Δηλαδή ο οργανισμός επιτίθεται στα ίδια του τα κύτταρα και τα καταστρέφει. Έτσι, παράγονται φλεγμονές, οι οποίες εντοπίζονται στο νωτιαίο μυελό, τον αυχένα και τον εγκέφαλο. Ανάλογα με το σημείο του εγκεφάλου που θα «καθίσει» η φλεγμονή, δημιουργούνται αντίστοιχα προβλήματα στο ασθενή. Συνήθως, απώλεια όρασης, κινητικότητας, μούδιασμα στα άκρα κλπ.
Συνήθως «χτυπάει» σε νέους ενήλικες και είναι η κύρια αιτία αναπηρίας των νέων στον Δυτικό Κόσμο. Αλλά δεν είναι ίδια σε κανέναν ασθενή, στον κάθε ένα ξεχωριστά έχει διαφορετικό αποτύπωμα. Επί της ουσίας με τον όρο «σκλήρυνση» περιγράφουμε μία κατάσταση με πολλές υποκατηγορίες: Κάποιες φορές επιτίθεται πολύ έντονα, κάποιες φορές είναι ιδιαίτερα φιλική, κάποιες φορές είναι μη αναστρέψιμα τα αποτελέσματά της.
Τα καινούρια φάρμακα έκαναν την πολλαπλή σκλήρυνση να μην είναι πλέον θανατηφόρα, αλλά ούτε και ιάσιμη (προς το παρόν). Η συχνότερη αιτία θανάτου σε ασθενείς με ΣΚΠ στο παρελθόν ήταν η νεφρική ανεπάρκεια, λόγω της προσβολής του ουροποιητικού συστήματος από την ασθένεια, ως, δηλαδή, συνεπακόλουθο της νόσου.
Το πιο κοινό από τα αρχικά συμπτώματα είναι τα προβλήματα στην όραση, με την επιστημονική ονομασία οπτική νευρίτιδα. Η φλεγμονή επηρεάζει το οπτικό νεύρο και διαταράσσει την κεντρική όραση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θολή όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια, διπλή όραση ή έλλειψη της αίσθησης των έντονων χρωμάτων.
Καθώς επηρεάζονται τα νεύρα του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης, στέλνονται διάφορα αντιφατικά σινιάλα στο σώμα. Κάποιες φορές, δεν υπάρχει τίποτα, που οδηγεί σε άλλο ένα συνηθισμένο σύμπτωμα: το μούδιασμα. Οι πιο κοινές περιοχές στις οποίες ο ασθενής μπορεί να νιώσει μούδιασμα είναι το πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και τα δάχτυλα.
Ο χρόνιος πόνος και οι μυϊκοί σπασμοί είναι εξίσου συνήθεις στην σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι περισσότεροι σπασμοί και ο πόνος συγκεντρώνονται στα πόδια, αλλά ο πόνος της μέσης είναι εξίσου κοινός.
Επίσης, η ανεξήγητη κούραση και η αδυναμία επηρεάζουν περίπου το 80% των ασθενών σε αρχικό στάδιο. Συνήθως, η κούραση εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί μέχρι και εβδομάδες μέχρι να καλυτερεύσει. Η αδυναμία γίνεται εμφανής κυρίως στα πόδια.
Οι ζαλάδες και τα προβλήματα με τον συντονισμό και την ισορροπία επηρεάζουν την κινητικότητα ενός ασθενή με σκλήρυνση κατά πλάκας, δημιουργώντας προβλήματα στο βάδισμα. Ο ασθενής μπορεί να νιώθει ζαλισμένος, ακόμα και να βιώνει ιλίγγους.
Άλλο ένα σύμπτωμα που χτυπάει μέχρι και το 80% των ασθενών είναι τα προβλήματα στην ουροδόχο κύστη – συχνή ούρηση, έντονη επιθυμία ή ακόμα και ακράτεια. Επίσης, οι μισοί περίπου ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, θα αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα με τις γνωστικές τους λειτουργίες (μνήμη, γλώσσα, οργάνωση, διάσπαση προσοχής κ.α.).
Μερικά ακόμα πιθανά συμπτώματα, που εμφανίζονται κυρίως σαν κρίσεις είναι η έλλειψη ακοής, οι ανεξέλεγκτοι σπασμοί, προβλήματα στην αναπνοή και την ομιλία και δυσκολίες στην κατάποση.
Τέλος, η κατάθλιψη και άλλα συναισθηματικά προβλήματα είναι επίσης κοινά. Το στρες που προκαλεί η ασθένεια, επίσης, μπορεί να κάνει τον ασθενή οξύθυμο και να του προκαλέσει ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση.
Από την ασθένεια πλήττονται άνθρωποι ανάμεσα στα 20 και τα 50, ενώ στις γυναίκες η πάθηση εμφανίζεται έως και δύο φορές συχνότερα από ότι στους άνδρες.
