Κατά τη γνωριμία μας με κάποιον συνάνθρωπό μας, είναι συχνό φαινόμενο να νιώθουμε την ανάγκη να ρωτάμε όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα για να τον γνωρίσουμε. Ορισμένες φορές, αυτό το μικροσκόπιο που τοποθετούμε επάνω του, λειτουργεί ελεγκτικά και αγχωτικά για τον συνομιλητή μας, με αποτέλεσμα να μην είμαστε και η πιο ευχάριστη παρέα.

Εκτός των άλλων με ερωτήσεις του τύπου «Πού δουλεύεις και τι κάνεις;», είναι σαν να ζητάμε από τον συνομιλητή μας και εν δυνάμει καινούριο μας φίλο, να μας δείξει μέρος της ταυτότητάς του.

Καλώς ή κακώς, αλλά παντελώς αψυχολόγητα, ως άνθρωποι χρησιμοποιούμε ένα κομμάτι πληροφοριών από τους συνανθρώπους μας, ώστε να προχωρήσουμε στη διαδικασία της αξιολόγησης και να αποφασίσουμε πόσο «σημαντικός» είναι ο εκάστοτε «άλλος».

Βέβαια, μέσα σε όλα, κάτι που υποβόσκει χαμηλόφωνα είναι οι κρυφοί και άγραφοι κανόνες της κοινωνίας, που θεωρούν επιτυχημένο κάποιον που εργάζεται, λαμβάνει έναν υπέρογκο μισθό, και η προσωπικότητά του ακτινοβολεί λάμψη και πολυτέλεια. Γενικά, η λέξη της επιτυχίας για κάποιον λόγο (ποιον άραγε;) είναι συνυφασμένη με τα χρήματα.

Αν κάποιος δεν μπορεί να αντιστοιχήσει την επιτυχία με τα χρήματα, τότε χαρακτηρίζεται από την κοινωνία ως άτυχος, ή λαμβάνει άλλα επίθετα που περισσότερο τον ωθούν σε μία κατάσταση θλίψης ή απλά, απόκρυψης στοιχείων.

Αν επεκταθούμε, θα δούμε πως αυτός ο αρνητικός συναισθηματικός φόρτος συσσωρεύεται, όταν το πρόσωπο κάνει μία αναδρομή στο παρελθόν, κατά την οποία θα έρθει αντιμέτωπο με τις δικές του προσδοκίες όταν ήταν νέος, αλλά και με τις προσδοκίες των γονιών και των συγγενών, η οποία καταλήγει σε μία κατάσταση ανυπόφορης πίεσης.

Η μετέπειτα σύγκριση με άλλους «επιτυχημένους» συνανθρώπους και η εμμονή πως υπεύθυνος για την ως τώρα κατάσταση είναι το ίδιο το άτομο, λειτουργεί τουλάχιστον επίπονα και σκληρά στην ψυχολογία κάθε ανθρώπου.

Ίσως τελικά ένα «Είσαι καλά;» να είναι προτιμότερη πρώτη ερώτηση από το «Τι δουλειά κάνεις;». Κι όταν έρθει η ώρα για τη δεύτερη, καλύτερα η “αξιολόγηση” της απάντησης να γίνεται με κριτήρια πέραν των οικονομικών.