Η Εθνική Εταιρεία Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου (NAPS) της Βρετανίας, έχει δώσει οδηγίες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου.
Όπως έγραψε ο γιατρός της εφημερίδας «Τάιμς» του Λονδίνου δρ Μαρκ Πόρτερ, σχεδόν όλες οι γυναίκες αναπτύσσουν συμπτώματα λίγο πριν από την περίοδό τους, αλλά για το ένα τρίτο από αυτές τα συμπτώματα είναι αρκετά έντονα ώστε να απευθύνονται για βοήθεια στους γιατρούς, ενώ για περίπου 1 στις 20 είναι τόσο σοβαρά ώστε διαταράσσεται η καθημερινότητά τους.
Υπάρχουν περίπου 150 διαφορετικά συμπτώματα που έχουν αποδοθεί στο προεμμηνορροϊκό σύνδρομο και είναι εύκολο για τις γυναίκες, τους συντρόφους και τους γιατρούς τους να αποδώσουν σε αυτό ό,τι κι αν εμφανιστεί. Ωστόσο, υπάρχουν σαφή κριτήρια για να γίνει η διάγνωσή του: όλα εξαρτώνται από τη χρονική συγκυρία εκδήλωσης των συμπτωμάτων.
Θα πρέπει να εκδηλώνονται συστηματικά κατά τις δύο τελευταίες εβδομάδες του εμμήνου κύκλου, να αρχίζουν να υποχωρούν μέσα στις δύο πρώτες μέρες από την έναρξη της περιόδου και να εξαφανίζονται έπειτα από το τέλος της. Εάν τα συμπτώματα μιας γυναίκας δεν ακολουθούν αυτό το μοντέλο, δεν οφείλονται σε προεμμηνορροϊκό σύνδρομο.
Συνηθισμένα συναισθηματικά και συμπεριφορικά συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου είναι η ευσυγκινησία, η κατάθλιψη, οι διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης, η οξυθυμία, η νευρικότητα, οι διαταραχές του ύπνου, η λαχτάρα για ορισμένα τρόφιμα (κυρίως γλυκίσματα), η απώλεια αυτοελέγχου, η επιθετικότητα, το αίσθημα κόπωσης και ο λήθαργος.
Στις σωματικές εκδηλώσεις του συμπεριλαμβάνονται ευαισθησία στο στήθος, αύξηση του σωματικού βάρους, τυμπανισμός, πονοκέφαλος, δερματολογικά προβλήματα, πόνοι στο σώμα και κράμπες στην κοιλιά.
Δεν υπάρχει κάποια ειδική εξέταση που να ανιχνεύει τον σύνδρομο και έτσι η διάγνωση τίθεται βάσει του ιστορικού της γυναίκας, γι’ αυτό και είναι ωφέλιμο να κρατούν οι γυναίκες ημερολόγιο των εμμήνων ρύσεών τους και των προβλημάτων που εκδηλώνουν τις μέρες πριν και κατά τη διάρκειά τους.
Σε μια γυναίκα με τυπικό κύκλο 28 ημερών, τα συμπτώματα εκδηλώνονται μετά τη 14η μέρα και τυπικά υποχωρούν τη δεύτερη ή τρίτη της περιόδου (ως 1η μέρα του έμμηνου κύκλου θεωρείται η πρώτη μέρα της περιόδου).
Ήπια έως μέτρια συμπτώματα
Οι οδηγίες της NAPS συνιστούν στις γυναίκες με ήπια έως μέτρια συμπτώματα να φροντίζουν να ελέγχουν το στρες τους, να χαλαρώνουν, να γυμνάζονται και να προσέχουν ιδιαίτερα τη διατροφή τους (πολύ σημαντική είναι η μείωση της κατανάλωσης άλατος, καφεΐνης και αλκοόλ και η προτίμηση των υδατανθράκων τις μέρες πριν από την περίοδο).
Στις οδηγίες επισημαίνεται ότι το βότανο agnus castus είναι το φυσικό συμπλήρωμα επιλογής για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, αν και το χόρτο του Αϊ-Γιάννη (St Johns wort) μπορεί να καταπραΰνει τα συναισθηματικά συμπτώματα. Το έλαιο νυχτολούλουδου (evening primrose oil) πρέπει να αποφεύγεται, εκτός κι αν η γυναίκα υποφέρει από έντονο πόνο στο στήθος. Η βιταμίνη Β6, το μαγνήσιο, το ασβέστιο και η βιταμίνη D ενδέχεται να βοηθήσουν, αν και η NAPS επισημαίνει ότι τα στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους είναι τουλάχιστον ελλιπή.
Για τις σοβαρές περιπτώσεις
Το πιο ενδιαφέρον, κατά τον δρα Πόρτερ, τμήμα των οδηγιών είναι αυτό που αφορά τον χειρισμό του πιο σοβαρού προεμμηνορροϊκού συνδρόμου, καθώς βασίζεται στην αντίληψη ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος συνήθως είναι η διακοπή της ωορρηξίας, η οποία επιτυγχάνεται είτε με συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια είτε με ενδομήτριο σπιράλ.
Εάν χρησιμοποιηθεί αντισυλληπτικό, η NAPS συνιστά κάποιο από τα νεώτερα, τρία κουτιά από τα οποία πρέπει να πάρουν συνεχόμενα οι γυναίκες πριν κάνουν μία εβδομάδα διάλειμμα, όπως συνιστάται. Με αυτό τον τρόπο, δεν θα αδιαθετήσουν για σχεδόν τρεις μήνες. Θεωρητικά, αυτό μπορεί να γίνει για μακρό χρονικό διάστημα δίχως πρόβλημα, αλλά αυτό είναι κάτι που ο γυναικολόγος και η γυναίκα θα κρίνουν, αναλόγως με την περίπτωση.
Για τις γυναίκες οι οποίες θέλουν να αποφύγουν τις ορμόνες ή όσες έχουν κυρίως ψυχολογικά συμπτώματα που ταράζουν τη ζωή τους, η λήψη κάποιου αντικαταθλιπτικού της κατηγορίας των SSRI μπορεί να βοηθήσει, πάντα σε συνεννόηση με τον γυναικολόγο.
Οι περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στα παραπάνω, μπορεί να χρειαστούν πιο εντατική αντιμετώπιση, όπως γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, πιο ισχυρά φάρμακα ή ως τελευταία και πιο ακραία λύση την χειρουργική αφαίρεση της μήτρας.
