Από τον ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΝΟΥΣΗ, MD, FEBS – Breast Surgeon, PhD

Μαιευτήρα – Γυναικολόγο – Χειρουργό, Διδάκτορα Πανεπιστημίου Αθηνών

Η δυσμηνόρροια είναι μια κατάσταση που ταλαιπωρεί πολλές γυναίκες, οι οποίες βιώνουν κάθε μήνα τους οξείς πόνους της περιόδου. Οι πόνοι περιόδου θεωρούνται ως ένα σημείο φυσιολογικοί και αναμενόμενοι. Όταν όμως περιορίζουν τη συνήθη δραστηριότητα της γυναίκας και κάνουν αδύνατη την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων, είτε στην εργασία είτε στο σπίτι, χρειάζεται ιατρικός έλεγχος και αντιμετώπιση.

Πολλές γυναίκες υποφέρουν κάθε μήνα από δυσμηνόρροια, δηλαδή από πόνους κατά τη διάρκεια της περιόδου τους. Είναι ίσως το συχνότερο γυναικολογικό πρόβλημα στις έφηβες και νέες γυναίκες και η συχνότερη αιτία απουσίας από το σχολείο ή την εργασία. 

Ο τυπικός πόνος της δυσμηνόρροιας περιγράφεται σαν «κράμπα» χαμηλά στην κοιλιά, με αντανάκλαση σε διάφορα σημεία του σώματος. Χαρακτηριστική είναι η εμφάνιση του πόνου σχεδόν μαζί με την εμφάνιση του αίματος της περιόδου, με διάρκεια συνήθως 1-2 ημέρες. Επίσης, αρκετά συχνά συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, ναυτία και έμετο, διάρροια, και άλλα. Η δυσμηνόρροια διακρίνεται σε πρωτοπαθή ή ιδιοπαθή δυσμηνόρροια και δευτεροπαθή δυσμηνόρροια.

Αιτίες της Δυσμηνόρροιας

Οι πραγματικές αιτίες της δυσμηνόρροιας είναι άγνωστες. Αυτή ωστόσο που φαίνεται να επικρατεί σχετίζεται με τη δράση κάποιων ουσιών (προσταγλανδίνες) που προκαλούν συσπάσεις στη μήτρα, με αποτέλεσμα τον πόνο.

Εκτός από τα προαναφερθέντα λειτουργικά αίτια, τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται και σε κάποια ανατομική ανωμαλία που να προκαλεί τον πόνο, όπως π.χ. ενδομητρίωση, κύστη ωοθήκης, ινομύωμα, πολύποδας και άλλα. Στην περίπτωση που τα αίτια του πόνου δεν είναι λειτουργικά, αλλά οργανικά, η αντιμετώπιση οφείλει να είναι στοχευμένη στην εξάλειψη της αιτίας που προκαλεί την συμπτωματολογία.

Η βαρύτητα του προβλήματος εξαρτάται από την επίπτωση που έχει ο πόνος στις καθημερινές δραστηριότητές της γυναίκας, και φυσικά από τον τρόπο που θα επιλέξει κάθε γυναίκα να το αντιμετωπίσει. Υπάρχουν παράγοντες που πιθανά αυξάνουν την ένταση του πόνου όπως είναι το κάπνισμα, το αυξημένο σωματικό βάρος, το αλκοόλ και η μειωμένη φυσική δραστηριότητα. 

Αντιμετώπιση των Πόνων της Περιόδου

Τρόποι αντιμετώπισης της δυσμηνόρροιας είναι η διακοπή του καπνίσματος, η κατανάλωση καφέ και αλκοόλ με μέτρο και η αποφυγή ακραίων θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια της περιόδου. Η ελαφριά θερμότητα βοηθά στην ανακούφιση του πόνου. Ένα ζεστό λουτρό για 10-15 λεπτά πολλές φορές μειώνει τα συμπτώματα. 

Για την αντιμετώπιση της επώδυνης περιόδου χρησιμοποιούνται επίσης διάφορα φάρμακα, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια και τα αντιφλεγμονώδη παυσίπονα.

Τα αντισυλληπτικά χάπια μειώνουν την παράγωγη προσταγλανδινών, με αποτέλεσμα τη μείωση των συσπάσεων της μήτρας και κατ’ επέκταση του πόνου. Η χρήση τους είναι μικρότερη από το αναμενόμενο, καθώς πολλές γυναίκες είναι ακόμα επιφυλακτικές απέναντι στην ιδέα των αντισυλληπτικών και της χρόνιας χρήσης ορμονών.

Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα που χρησιμοποιούνται ευρύτατα, επίσης μειώνουν την παραγωγή και απελευθέρωση των προσταγλανδινών, με καλά αποτελέσματα. Έρευνες έχουν δείξει ότι με τη σωστή χρήση, η αποτελεσματικότητα τους μπορεί να φτάνει μέχρι και 95% στην μείωση του πόνου. Ενδεικτικά, κυκλοφορούν πολλά φάρμακα με δραστική ουσία την ιβουπροφαίνη, η οποία έχει καλύτερο προφίλ ασφαλείας από άλλες ουσίες.

Επίσης έχουν δοκιμαστεί και άλλες θεραπευτικές μέθοδοι χωρίς τη χρήση φαρμάκων, όπως τα παλμικά ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει αποδειχθεί ικανή να μειώσει δραστικά τους πόνους της περιόδου, ασκώντας αντιφλεγμονώδη δράση, χωρίς παρενέργειες. Μελέτες έχουν δείξει πως η μέθοδος αυτή προσφέρει μείωση της δυσφορίας, των ενοχλήσεων και του πόνου κατά 75-80% στα ¾ των γυναικών που την χρησιμοποιούν. Ενδεικτική συσκευή ηλεκτρομαγνητικών παλμών είναι το Allay®.

Η επιλογή του τρόπου αντιμετώπισης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τις ανάγκες της γυναίκας, τις πιθανές παρενέργειες των φαρμάκων και την αποτελεσματικότητα τους για κάθε γυναίκα.

Τελικώς, η διερεύνηση της επώδυνης περιόδου πρέπει να πραγματοποιείται προσεκτικά  ώστε να αποκλειστεί η  παρουσία κάποιας συγκεκριμένης δευτεροπαθούς αιτιολογίας. Με αυτό τον τρόπο εξατομικεύουμε την χρήση θεραπειών που θα ανακουφίσουν την γυναίκα απο τα ενοχλητικά συμπτώματα και θα της επιτρέψουν να έχει μια κανονική λειτουργική καθημερινή δραστηριότητα. 

 

Δημήτρης Πανούσης, MD, FEBS – Breast Surgeon, PhD, Γυναικολόγος – Μαιευτήρας – Χειρουργός

Σ. Λαζαρίδη 15 & Α. Παπανδρέου, Γλυφάδα | 6973987651 | info@dpanousis.gr