Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η οποία εορτάζεται στις 8 Μαρτίου κάθε χρόνο, ως ημέρα μνήμης των αγώνων του κινήματος για τα δικαιώματα των γυναικών, η Συμβουλευτική Ψυχολόγος/Σεξολόγος, Ίρις Κρέμερ μιλάει αποκλειστικά στο govastiletto.gr για την ημέρα αυτή και τι σημαίνει για εκείνη, αποκαλύπτοντας παράλληλα ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σήμερα ενώ μεταξύ άλλων στέλνει σε όλες τις γυναίκες ένα όμορφο μήνυμα!
Ας συστηθούμε: Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς.
Είμαι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια/σεξολόγος και διατηρώ το γραφείο μου εδώ και 11 χρόνια. Έχω εργαστεί στο εξωτερικό και στην χώρα μας έχοντας δει τις διαφορές αλλά και τα πολλά κοινά σημεία που έχουν δύο διαφορετικές κουλτούρες. Οι θεραπευόμενοι μου είναι ενήλικες και μαζί τους δουλεύω πάνω σε ζητήματα σχέσεων, σε ατομικό επίπεδο ή στη βάση της θεραπείας ζεύγους, σε ζητήματα αυτοεκτίμησης και ενδυνάμωσης τους, με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν θέματα άγχους, μειωμένης διάθεσης αλλά και διαταραχές προσωπικότητας. Επίσης, ως σεξολόγος παρέχω τις υπηρεσίες μου σε άτομα ή ζευγάρια που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην σεξουαλική τους υγεία ή/και την σεξουαλική τους ταυτότητα και προσανατολισμό. Αγαπώ πολύ τη δουλειά μου και κάθε θεραπευτική σχέση την βλέπω σαν μια συνεργασία δύο ή τριών ανθρώπων που πορεύονται μαζί προς ένα κοινό στόχο και το κάθε μέλος συμβάλει σε αυτό με τις δικιές του δυνάμεις. Κάθε θεραπευτής οφείλει να είναι ένα θεραπευτικό «εργαλείο» στα χέρια του θεραπευόμενου με την ιδιότητα και δυνατότητα που το ίδιο κατέχει ως μέσο, δηλαδή τις γνώσεις μου και την εμπειρία μου ως ειδικός.
Τι σημαίνει για εσάς σήμερα η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας;
Για μένα κάθε μέρα είναι μια μέρα να μιλήσουμε για όλα τα ζητήματα που αφορούν τις γυναίκες αλλά και κάθε άνθρωπο. Η συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον ανθρώπινο νου και ψυχή, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, εθνικότητας πρέπει να είναι καθημερινή, κάτι που υφίσταται σαν καθημερινός διάλογος και στη ψυχοθεραπεία. Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας είναι σημαντικό να υπάρχει γιατί αυτή η συζήτηση γίνεται πιο ηχηρή και ο κόσμος έχει τη δυνατότητα να ακούσει και να επεξεργαστεί θέματα που αφορούν τις γυναίκες, που ίσως δεν είχε ξανά συναντήσει νωρίτερα. Μη ξεχνάμε ότι τα νέα παιδιά του σήμερα, έφηβοι, μετέφηβοι, είναι εξαιρετικά σημαντικό να έχουν ερεθίσματα και να μπαίνουν σε διάλογο για τα δικαιώματα των φύλων, άρα ένα awarenessday πρέπει να υπάρχει για να ακούνε οι νέοι και να μη ξεχνούν οι μεγαλύτεροι. Κάθε τέτοια μέρα μπορεί να γίνει δυνατή αφορμή για να ενδυναμωθεί έστω και μία γυναίκα παραπάνω.
Το θέμα της φετινής εκστρατείας IWD 2023 είναι #EmbraceEquity; Τι πιστεύετε για την Ισότητα και τις ίσες ευκαιρίες;
Η ισότητα είναι μια αξία που αφορά και την γυναίκα αλλά και τον άντρα. Οι προηγούμενες γενιές διαμορφώθηκαν με πολλά «πρέπει» και στεγανά που τελικά έκαναν όλα τα φύλα να υποφέρουν. Ακούω συχνά την γενιά των γονιών μας να λέει ‘Ναι, αλλά τότε υπήρχαν όρια, υπήρχε σεβασμός’. Κατά τη γνώμη μου πολλές φορές η επιβολή βαφτιζόταν όριο. Τα όρια χτίζονται από δύο σε μία σχέση και όχι μόνο από έναν που στην ουσία επιβάλει το ‘θέλω του’ ή αυτό που έχει μάθει από την μέρα που γεννήθηκε μέσω των κοινωνικών στερεοτύπων. Κατανοώ απόλυτα όταν μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι δυσκολεύονται με την σημερινή τάση και στάση των νέων. Οι παλιότερες γενιές μεγάλωσαν με ένα προσχεδιασμένο μέλλον, δοσμένο για εκείνους, ειδικά όσον αφορά τις σχέσεις των δύο φύλων, όπου υπήρχε ακαμψία και ανελαστικότητα από την κοινωνία. Σήμερα οι νέοι είναι πιο ελεύθεροι από ποτέ να επιλέξουν, κάτι που είναι πολύ πιο δύσκολο γιατί πρέπει να αυτοσχεδιάσουν. Συγχρόνως με αυτό υπάρχει πολύ περισσότερη ελευθερία που είναι πλέον και το ζητούμενο. Για να μπορέσουν όμως και οι γυναίκες αλλά και οι άντρες, όλοι οι άνθρωποι, όλα τα φύλα, να βιώσουν την ισότητα πρέπει να αποτινάξουν από πάνω τους αντιλήψεις που έχουν απορροφήσει μεγαλώνοντας από το σπίτι τους και την κοινωνία. Για να σταθούμε ενάντια σε ένα κύμα που συναντά γενιές ολόκληρες μέχρι το πρόσφατο παρελθόν, χρειάζεται οι άνθρωποι να ενδυναμωθούν και να κατανοήσουν βαθιά τις ατομικές ανάγκες και επιθυμίες τους σαν όντα αλλά και το γιατί είναι σημαντικό στο κάθε τι που κάνουν στην καθημερινότητα, μικρό ή μεγάλο, να το αντιμετωπίζουν σαν δική τους προσωπική επιλογή στηρίζοντας την όσο δύσκολο κι αν είναι και όχι να πέφτουν στη παγίδα της εύκολης επιλογής και του κοινωνικά βαθιά ριζωμένου αποδεκτού. Είναι ένας καθημερινός αγώνας και σε αυτόν τον αγώνα εμείς οι ψυχοθεραπευτές καλούμαστε να γίνουμε υποστηρικτές, όπως πάντα οφείλουμε να κάνουμε ως θεραπευτές, όταν αυτό μας ζητηθεί, στο ταξίδι της αυτοπραγμάτωσης του κάθε ανθρώπου.
Πώς μπορούν οι ειδικοί ψυχικής υγείας, να στηρίξουν μια γυναίκα που βρίσκεται σε μια βίαιη σχέση;
Εδώ χρειάζεται πρώτα και πάνω απ’ όλα να κατανοήσουμε ότι μιλάμε για γυναίκες φοβισμένες, που βιώνουν καθημερινά μία απειλή σε μία, υποτιθέμενη, σχέση έρωτα και αγάπης. Οι γυναίκες είτε επειδή κοινωνικά, ή μέσα στο οικογενειακό τους πλαίσιο, έμαθαν ότι είναι κατώτερες του άντρα, ή ότι η σχέση μιας γυναίκας με έναν άντρα συμπεριλαμβάνει εξορισμού λεκτική ή σωματική βία και συχνά με την πεποίθηση ότι ο άντρας είναι πιο ισχυρός ή πιο έξυπνος και νοήμον από τις γυναίκες, νιώθουν ότι οφείλουν να υποταχθούν και να σιωπήσουν. Η εξάλειψη αυτής της πεποίθησης, η ψυχική ενδυνάμωση της γυναίκας και η κατανόηση της δικής της προσωπικής δύναμης που έχει θαφτεί πολύ βαθιά μέσα της λόγω του φόβου της και χρειάζεται να αναδυθεί ξανά στο συνειδητό, είναι η νούμερα ένα προτεραιότητες στην ψυχοθεραπεία. Από εκεί και πέρα, όταν και μόνο όταν η γυναίκα αυτή νιώσει δυνατή να σπάσει τα δεσμά της σχέσης αυτής θα παρέμβουν οι ειδικοί και θα δημιουργηθεί μία ομάδα ανθρώπων που θα είναι το δικό της δίκτυο υποστήριξης σε ψυχικό αλλά και πρακτικό επίπεδο.
Ποιες νομίζετε ότι είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σήμερα;
Το να κατανοηθεί βαθιά και από τις ίδιες αλλά και από το κοινωνικό σύνολο, το σύνολο τονίζω, ότι η γυναίκα είναι ον ελεύθερο και δεν, επουδενί και για κανένα λόγο, ορίζεται από τον άντρα ή από οποιονδήποτε άνθρωπο (οικογένεια, συγγενείς, φίλους, εργοδότες ανεξαρτήτως φύλου). Αν επιλέξω να εστιάσω σε ένα καίριο ζήτημα της σημερινής εποχής για την γυναίκα, είναι η πρόκληση της μητρότητας που για κάποιες είναι επιθυμητή αλλά μοιάζει ακροβασία πάνω σε ένα σκοινί που κρέμονται πάνω του οι πολλαπλοί της ρόλοι που όλους τους θέλει και τους υπηρετεί από επιλογή, ενώ για κάποιες άλλες είναι ένα ερώτημα μεγάλης πίεσης, στη περίπτωση που δε το επιθυμεί ή δεν είναι σίγουρη αν το θέλει, όσον αφορά την αξία της και τη θέση της στην κοινωνία. Δυστυχώς ζούμε ακόμα σε μία κοινωνία που η αξία μιας γυναίκας ορίζεται από πολλούς και σε μεγάλο βαθμό από το κατά πόσον έχει αποκτήσει παιδιά και πόσα σε αριθμό και πόσο καλά ή μη ανταποκρίνεται σε αυτό το ρόλο. Η γυναίκα κρίνεται και κατακρίνεται πολύ συχνά από το πολύ οικείο της περιβάλλον, τους δικούς της ανθρώπους, για αυτό της το ρόλο σαν να είναι αυτό το απόλυτο κριτήριο της ύπαρξής της. Φανταστείτε λοιπόν πόση δύναμη χρειάζεται για μια γυναίκα να αποδεχθεί και να παραδεχθεί ακόμα και στον ίδιο της τον εαυτό ότι μπορεί να μη θέλει να αποκτήσει παιδιά, ή αποκτώντας παιδιά να επιλέξει το δικό της μοντέλο, με την αρωγή και του πατέρα, ανατροφής του παιδιού τους.
Λαμβάνοντας υπόψιν την ειδικότητα σας και ως σεξολόγος, πόσο πιστεύετε ότι επιτρέπεται μια γυναίκα να διεκδικήσει και να εκφράσει τη σεξουαλικότητα της χωρίς να θεωρηθεί προκλητική;
Υπάρχουν ακόμα αρκετά τείχη να γκρεμιστούν προς αυτή την κατεύθυνση ώστε η γυναίκα να νιώσει πραγματικά ελεύθερη και αυτό περνά και από το γεγονός ότι γίνεται μητέρα, που στα μάτια πολλών φαντάζει μία στιγμή που η γυναίκα παύει να είναι ένα σεξουαλικό ον. Δυστυχώς τα τείχη αυτά ξεκινούν ακόμα και σήμερα μέσα από την οικογένεια. Πολλές μητέρες ακόμα και στις μέρες μας περνούν μηνύματα στις έφηβες κόρες τους χρωματίζοντας το σεξ και τησεξουαλική έκφραση ως κάτι μεμπτό, αμαρτωλό, όπου η γυναίκα οφείλει να μην προκαλεί ή να μην εκφράζει την επιθυμία της για σεξουαλική δραστηριότητα στον άνδρα, ότι η γυναίκα αναζητά σεξ κυρίως για την απόκτηση παιδιών και ότι μια «σωστή» γυναίκα που αύριο μεθαύριο θέλει να κάνει οικογένεια οφείλει να προσέχει και να περιορίζει την σεξουαλική της στάση και συμπεριφορά. Το πρόβλημα όμως δε σταματά εκεί. Οι γονείς που έχουν γιους μεγαλώνουν τα παιδιά τους με αυτές τις αντιλήψεις απέναντι στο γυναικείο φύλο. Έτσι λοιπόν ακόμα κι αν μια γυναίκα βρει τη δύναμη και σπάσει το οικογενειακό-κοινωνικό ταμπού με το οποίο γαλουχήθηκε, θα το ξαναβρεί μπροστά της σε άντρες που μπορεί να συναντήσει στη ζωή της ως πιθανοί ερωτικοί σύντροφοι. Φυσικά και υπάρχουν γονείς που έχουν οι ίδιοι σπάσει την αλυσίδα αυτών των απόψεων που μεταφερόντουσαν από γενιά σε γενιά κι έτσι μεγαλώνουν πιο απελευθερωμένους ανθρώπους στο σήμερα που θα είναι οι αυριανοί ενήλικες και αυτό είναι πολύ ελπιδοφόρο. Δυστυχώς υπάρχει ακόμα μεγάλος αριθμός γονέων που περνάνε στα παιδιά τους σεξιστικές αντιλήψεις όσον αφορά τα δικαιώματα των δύο φύλων. Υπάρχει αρκετός δρόμος ακόμα να διανύσουμε.
Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να στείλετε σε όλες τις γυναίκες, με αφορμή τη σημερινή ημέρα;
Να είναι αλληλέγγυες και να μη κρίνει η μία την άλλη. Είναι εύκολο στη ζωή να σηκώνουμε το δάχτυλο. Ας αναλογιστούμε οι γυναίκες πόσο όμορφο είναι να αλληλοστηριζόμαστε, να μαθαίνουμε η μία από την άλλη και όχι να βρισκόμαστε σε συνεχή ανταγωνισμό. Αν δεν υπάρχει ενσυναίσθηση μεταξύ μας, τότε πως περιμένουμε να μας στηρίξει και να μας αποδεχτεί η υπόλοιπη κοινωνία. Επίσης, να μην ξεχνάμε ότι το μοίρασμα είναι λύτρωση. Η εμπειρία μιας γυναίκας μπορεί με έναν τρόπο να βοηθήσει πολλές άλλες. Είμαστε δυνατές!
Ευχαριστούμε πολύ την Συμβουλευτική Ψυχολόγο/Σεξολόγο, Ίρις Κρέμερ.
